Wystawa: Magdalena Lazar „Świetliste bartery, wilgotne koalicje”
Termin wystawy: 11 maja - 2 czerwca 2024
Wernisaż wystawy: 11 maja (sobota) 2024 r., godz. 18:00
Kuratorka: Zofia Małysa-Janczy
O wystawie:
„Świetliste bartery, wilgotne koalicje” to solowa wystawa Magdaleny Lazar. Artystka eksploruje tematykę relacji międzygatunkowych w skali mikro i makro, tworząc obiekty oraz prace wideo, które są wariacjami na temat związków nieantagonistycznych. Związki tego typu, w których żadna ze stron nie jest podmiotem dominującym, stanowią dla Magdaleny Lazar punkt odniesienia dla refleksji nad możliwymi realiami postantropocenu. Podłoże teoretyczne tej refleksji to przede wszystkim koncepcja odzyskiwania ciała zaproponowana przez Silvię Federici oraz postulaty Rosi Braidotti, zdaniem której konieczne jest utworzenie nowych, inkluzywnych form współpracy między ludzkimi i nie-ludzkimi podmiotami zamieszkującymi Ziemię.
W swoich pracach Magdalena Lazar konstruuje wizje form oporu przeciwko wyzyskowi systemu kapitalistycznego – od negacji pieniądza jako czynnika warunkującego wszelkie mechanizmy, przez halucynacje jako możliwość wymknięcia się logice zakładającej ciągłą gotowość do pracy, aż po pakt mykologiczny, który stanowi przeciwwagę dla praktyk zawłaszczania ciała w systemie opartym na przymusie nieustannej reprodukcji siły roboczej.
Pragnienie redefinicji związków między poszczególnymi bytami oraz wypracowania nowych form współpracy między ludzkimi i nie-ludzkimi podmiotami wybrzmiewa również na poziomie koncepcji aranżacji wystawy. Aranżacja opiera się bowiem na włączeniu w przestrzeń ekspozycji elementów takich jak sufit czy przejścia między salami, które potraktowane zostaną jako przestrzenie warte eksploracji. Zwrócenie uwagi na te z pozoru „drugorzędne”, „neutralne” elementy pozwala podkreślić konieczność poszerzenia pola naszej optyki i włączenia w obręb refleksji tego, co, choć może wydawać się mniej znaczące, w istocie stanowi równorzędny komponent rzeczywistości.
Tekst kuratorski:
W ramach wystawy Świetliste bartery, wilgotne koalicje Magdalena Lazar eksploruje tematykę relacji międzygatunkowych w skali mikro i makro, tworząc obiekty oraz prace wideo będące wariacjami na temat związków nieantagonistycznych. Związki tego typu, w których żadna ze stron nie jest podmiotem dominującym, stanowią dla artystki punkt odniesienia dla refleksji nad możliwymi realiami postantropocenu.
Podłoże teoretyczne tej refleksji to przede wszystkim koncepcja odzyskiwania ciała zaproponowana przez Silvię Federici oraz postulaty Rosi Braidotti, zdaniem której konieczne jest utworzenie nowych, inkluzywnych form współpracy między ludzkimi i nie-ludzkimi podmiotami zamieszkującymi Ziemię. Jak pisze włoska filozofka „kondycja postludzka stanowi jakościową zmianę w naszym myśleniu o podstawowej jednostce odniesienia wspólnej dla gatunku, do którego należymy, o polityczności oraz o naszym stosunku do innych mieszkańców planety. Problem ten zmusza nas do stawiania poważnych pytań o postać struktur naszej wspólnej (ludzkiej) tożsamości w świetle złożoności współczesnej polityki, nauki i stosunków międzynarodowych”.
Magdalena Lazar konstruuje wizje form oporu przeciwko wyzyskowi systemu kapitalistycznego – od medytacyjnej postawy sytuującej się w kontrze do przymusu nieustannego działania, przez halucynacje jako możliwość wymknięcia się logice zakładającej ciągłą gotowość do pracy, aż po pakt mykologiczny będący przeciwwagą dla praktyk zawłaszczania ciała w systemie opartym na wymogu nieprzerwanej reprodukcji siły roboczej. Wspólnota bytów poszerzona zostaje nie tylko o tradycyjnie wykluczane podmioty ludzkie, lecz również o podmioty nieantropocentryczne, takie jak grzyby, morskie drapieżniki czy organizmy jednokomórkowe wiodące życie w kałużach. Źródła wątków poruszanych na wystawie biją w laboratoriach, gdzie przeprowadzane są analogowe misje kosmiczne, badania nad fungą czy rozwojem medycyny w kosmosie.
Włączenie przedstawicieli fauny i flory w dyskurs inności równoznaczne jest z postantropocentrycznym odwrotem od hierarchicznych relacji uprzywilejowujących człowieka. Afirmatywna więź umieszczająca podmiot w przepływie relacji z licznymi Innymi sprawia, że pojęcie różnicy przestaje być definiowane negatywnie i staje się punktem wyjścia dla celebracji nieantagonistycznych stosunków międzygatunkowych.
Zofia Małysa-Janczy
Magdalena Lazar (ur. 1986)
Artystka wizualna. W swojej twórczości odwołuje się często do prawdziwych wydarzeń, w które trudno uwierzyć oraz podaje w wątpliwość sztywne struktury.
Studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz University of the Arts (UdK) w Berlinie. Jej prace były pokazywane na wielu polskich i zagranicznych wystawach, m.in. w: Galerii Narodowej Zachęta w Warszawie, Bunkrze Sztuki i Cricotece w Krakowie, BWA w Katowicach, BWA w Tarnowie, MS2 w Łodzi, Temporary Gallery w Kolonii, Galerii Centrala w Birmingham (UK), MeetFactory w Pradze (CZ), Chongqing Dimensions Art Centre (DAC) w Chinach, Album Arte w Rzymie oraz Institut fur Alles Mögliche w Berlinie. Działalność artystyczną poszerza o praktyki kuratorskie.
Zofia Małysa-Janczy(ur. 1991)
Kuratorka, historyczka sztuki, romanistka. Członkini Sekcji Polskiej AICA. Ukończyła historię sztuki i filologię francuską na UJ, gdzie w 2023 roku uzyskała tytuł doktora nauk humanistycznych. Kuratorka wystaw realizowanych w Polsce i za granicą, m.in. w Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Tarnowie, krakowskich galeriach Widna, Shefter Gallery, Szara Kamienica, Nordic Artists’ Centre Dale (NO) oraz praskiej Meet Factory (CZ). Autorka artykułów naukowych oraz esejów z zakresu sztuki współczesnej i literaturoznawstwa. Od 2021 r. realizuje projekt „Kunstkamera. Prywatne kolekcje sztuki i designu”.
Wychodząc naprzeciw osobom ze szczególnymi potrzebami, otwarcie wystawy 11 maja o godzinie 18:00 oraz oprowadzanie autorsko-kuratorskie w niedzielę 12 maja o godzinie 13:00, będą tłumaczone na PJM.
CICHE GODZINY
Osoby wysoko wrażliwe, w spektrum autyzmu, oraz wszystkie, które szukają odpoczynku od nadmiaru bodźców i chcą w spokoju zapoznać się z treściami prezentowanymi na wystawie, zapraszamy w każdy wtorek w godzinach: 10:00-11:00 oraz 17:00-18:00.
Film z przygotowań, wystawy i wernisażu do odtworzenia po kliknięciu w zdjęcie:
Sfinansowano ze środków Fundacji Artystyczna Podróż Hestii. Partner Fundacja Artystyczna Podróż Hestii i STU ERGO Hestia. Prace prezentowane na wystawie powstały podczas rezydencji w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku w ramach programu "Rzeźba wszędzie".
