Wystawa: Małgorzata Mycek "Wieśniara"
Termin wystawy: 27 października - 18 listopada 2023 r.
Wernisaż wystawy: 27 października (piątek) 2023 r., godz. 18:00
Kuratorka: Magdalena Ujma
Osoba artystyczna Gosia Mycek wychowywała się w Radoszycach, wsi na pograniczu polsko-słowackim, w obniżeniu głównego grzbietu Karpat, pomiędzy Bieszczadami a Beskidem Niskim. Te ziemie są w polskiej kulturze romantyzowane, traktowane jako „Dziki Zachód”. Góry tutaj wcale jednak nie są romantyczne, historia ich nie oszczędzała. W Radoszycach nie ma mowy o końcu „prawdziwej” wsi, o czym niekiedy mówi się w miastach. Życie płynie tutaj po staremu: nie ma sklepu ani publicznego transportu, szwankuje zasięg telefonii komórkowej. Wielki wpływ na życie mieszkańców ma kościół.
Co na wsi robi osoba niebinarna? Na początku pragnie się dopasować do stylu życia współmieszkańców. Jednak choćby nie wiem jak się starała, członkowie małej społeczności, doskonale wyczuwają jej osobność. Dojrzewając, przeżywa okres buntu i pragnąc ratować siebie samą, wyjeżdża. Kiedy wraca, odgrywa rolę przykładnej córki, wkłada ubrania-kostiumy, zapuszcza włosy, wyciera kolorowy makijaż.
Wieś to przede wszystkim silne więzi społeczne. Nie ma anonimowości. Mieszkańcy wiedzą o sobie wszystko. Społeczna kontrola powoduje, że ci, którzy wyłamują się ze zwyczajów wspólnoty, płacą wysoką cenę. Są z niej wykluczani, tracą korzenie, historię, tożsamość. Ale Gosia Mycek nie chce sobie na to pozwolić. Pochodzi przecież stamtąd, czuje się związana z rodzinnym miejscem, w mieście się dusi. Tęskni za miejscem, ludźmi, przyrodą i zwierzętami. Dlatego pokazuje wieś po swojemu, uświadamia, że wieś to także takie osoby, jak ona.
Wieś to przede wszystkim ciężka, fizyczna harówka. A na barki kobiet zawsze spada więcej. Muszą przecież ładnie, po kobiecemu wyglądać, a przy tym dawać sobie radę w domu, gotować, sprzątać, opiekować się bliskimi, zajmować się gospodarstwem, pracować w polu. Na obrazach Gosi młode blondynki ubrane w modne, sportowe ciuchy, karmią zwierzęta, rąbią drewno, koszą trawę, kopią ziemię. Nie widać po nich zmęczenia, są krzepkie i silne. Gosia tworzy idealne obrazy wsi, jak z dziecięcych książeczek pokazujących wzorcowy podział ról w społeczeństwie. A przecież jej kobiety są jakieś inne. Bardziej przerysowane, mocne, samodzielne i samowystarczalne. Tu i ówdzie pojawiają się na ich koszulkach napisy „Witchcraft”, niektórym spod jasnych czupryn wychylają się różowe rogi…
Od miejsca pochodzenia można się odciąć jakby w ogóle nie istniało, ale można też próbować je oswoić. Gosia Mycek wykorzystuje tę drugą możliwość. Nie ukrywa przy tym, że wieś skrywa także przemoc. W wywiadzie, jakiego udzieliła „Wysokim Obcasom”, opowiadała: „Muszę się rozliczyć z przemocą wobec zwierząt. Jako dziecko widziałam bardzo dużo śmierci krów, świń, kur, kaczek”. Ludzie na wsi żyją blisko zwierząt, los jednych zależy od drugich. Na jakiś czas, krótszy lub dłuższy, stają się ludzko-nieludzką wspólnotą. Ale potem nagle to zwierzę, z którym dzieli się los, widziało się jego narodziny i rozwój – ponosi śmierć z ręki opiekuna. Ale to doświadczenie nie odbija się na jej obrazach. Tutaj, zwierzęta są w dobrej komitywie z ludźmi, obie strony mają do siebie zaufanie.
Twórczość Gosi Mycek jest mimo wszystko optymistyczna, pełna barw i humoru. Swoje obrazy, wyglądające jak wykonane flamastrami, maluje akrylem na starych banerach reklamowych. Gosia odnajduje w swojej wsi i w swojej wspólnocie takie cechy, może mniej widoczne na pierwszy rzut oka, które idą w zgodzie z jej osobą. Nawet ciężkie prace wiejskie i trudne tematy mają na jej pracach wydźwięk pozytywny i dają poczucie cudowności życia.
***
Małgorzata Mycek (ur. w Sanoku w 1993 r.)
W 2020 obroniłx dyplom magisterski na wydziale Malarstwa i Rysunku na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Wyróżnionx w 40. Edycji konkursu Marii Dokowicz na najlepszą pracę dyplomową oraz w konkursie Allegro Prize 2021. Finalistx 46. edycji Biennale Bielska Jesień oraz 19 edycji konkursu Artystyczna Podróż Hestii. Prowadziłx inicjatywę Wydawnictwo Bomba nagrodzoną w konkursie Młode Wilki 19.
Osoba artystyczna zajmująca się malarstwem i performansem, niespełniona gwiazda disco polo. Wychowałx się w małej wsi w Bieszczadach na przełomie millenium. W pracy artystycznej bada wątek peryferii, który w mainstreamowym dyskursie jest romantyzowany. Dodatkowo w projektach Mycek wybrzmiewa zainteresowanie oddolnymi inicjatywami, queerem, feminizmem, strategiami emancypacyjnymi.
Magda Ujma
